Bạn có bao giờ tự hỏi, liệu người bạn bốn chân của mình có bao nhiêu chiếc răng, và chúng đóng vai trò quan trọng như thế nào trong cuộc sống hằng ngày của chúng? Bộ hàm của chó không chỉ là công cụ để ăn uống mà còn là “bảo bối” giúp chúng khám phá thế giới, giao tiếp và thậm chí là thể hiện tình cảm. Giống như con người, chó cũng trải qua quá trình mọc và thay răng, từ những chiếc răng sữa bé xinh đến bộ răng vĩnh viễn chắc khỏe. Hiểu rõ về số lượng, cấu tạo và cách chăm sóc răng miệng sẽ giúp bạn đảm bảo cún cưng luôn có một sức khỏe tốt và tận hưởng cuộc sống trọn vẹn. Điều này đặc biệt quan trọng để phòng tránh các vấn đề răng miệng tiềm ẩn, đảm bảo chú chó của bạn luôn có hơi thở thơm mát và nụ cười rạng rỡ.
Bộ Răng Của Chó: Sự Khác Biệt Giữa Chó Con và Chó Trưởng Thành
Mỗi chú chó đều sở hữu một bộ răng độc đáo, và số lượng răng sẽ thay đổi theo từng giai đoạn phát triển của chúng. Việc nắm rõ sự khác biệt này là nền tảng quan trọng để bạn có thể chăm sóc răng miệng cho cún cưng một cách khoa học nhất.
Răng sữa của chó con: Những chiếc răng đầu đời
Khi mới chào đời, chó con hoàn toàn không có răng, tương tự như em bé sơ sinh. Điều này giúp chúng bú sữa mẹ dễ dàng mà không làm tổn thương chó mẹ. Tuy nhiên, chỉ sau khoảng 3-4 tuần tuổi, những chiếc răng sữa đầu tiên sẽ bắt đầu nhú lên. Chúng thường mọc nhanh chóng, và đến khi chó con được khoảng 3-5 tháng tuổi (thậm chí là 6 tuần tuổi), chúng sẽ có một bộ răng sữa hoàn chỉnh gồm 28 chiếc. Bộ răng sữa này tuy nhỏ nhưng rất sắc nhọn, giúp chó con tập làm quen với việc gặm, cắn và nhai thức ăn rắn. Những chiếc răng này đóng vai trò quan trọng trong việc định hình hàm và chuẩn bị cho quá trình mọc răng vĩnh viễn sau này.
Răng vĩnh viễn của chó trưởng thành: “Vũ khí” sắc bén
Hành trình phát triển răng của chó không dừng lại ở bộ răng sữa. Khi chó con bước vào giai đoạn trưởng thành, bộ răng sữa sẽ dần được thay thế bằng răng vĩnh viễn. Một chú chó trưởng thành khỏe mạnh thường có tổng cộng 42 chiếc răng vĩnh viễn. Bộ răng này được chia đều cho hàm trên và hàm dưới, với 22 chiếc ở hàm dưới và 20 chiếc ở hàm trên. Đây là những chiếc răng chắc khỏe, sắc bén và bền bỉ, phục vụ chó trong suốt phần đời còn lại của chúng. Đặc biệt, có một số giống chó có thể có số lượng răng khác biệt một chút; ví dụ, giống chó Chow Chow đôi khi có thể có tới 44 chiếc răng, một điểm thú vị làm nên sự độc đáo của chúng.
Giải Mã Các Loại Răng Và Chức Năng “Độc Đáo” Của Chúng
Bộ răng của chó không chỉ đơn thuần là một tập hợp các chiếc răng giống nhau. Chúng được cấu tạo một cách tinh vi với nhiều loại răng khác nhau, mỗi loại đảm nhận một chức năng riêng biệt, tạo nên một hệ thống ăn nhai hoàn hảo.
Răng cửa: “Cây nhíp” đa năng
Nằm ở phía trước của hàm, răng cửa là những chiếc răng nhỏ, mảnh và sắc vừa phải. Mỗi chú chó có tổng cộng 12 chiếc răng cửa, chia đều 6 chiếc ở hàm trên và 6 chiếc ở hàm dưới. Chức năng chính của răng cửa là gặm, nhặt những mẩu thức ăn nhỏ, cắn đứt các loại cỏ, lá cây hoặc thậm chí là dùng để loại bỏ ve rận khi chó tự liếm lông làm sạch cơ thể. Chúng hoạt động như một cặp nhíp nhỏ, giúp chó thực hiện những thao tác tinh tế.
Răng nanh: “Vũ khí” xé mồi
Đây là những chiếc răng dài nhất và nhọn nhất trong bộ hàm của chó, nằm ở góc hàm, ngay sau răng cửa. Chó có 4 chiếc răng nanh, hai chiếc ở hàm trên và hai chiếc ở hàm dưới. Răng nanh là “vũ khí” lợi hại giúp chó giữ chặt con mồi, xé thịt và các loại thức ăn dai cứng một cách dễ dàng. Sức mạnh và độ sắc bén của răng nanh là yếu tố quan trọng giúp chó ăn uống hiệu quả và thể hiện bản năng săn mồi tự nhiên của chúng.
Răng tiền hàm: “Kéo cắt” thức ăn
Nằm ngay sau răng nanh, răng tiền hàm có bề mặt với nhiều gờ và sắc cạnh. Tổng cộng có 16 chiếc răng tiền hàm, chia đều cho cả hai hàm trên và hàm dưới. Chức năng chính của chúng là cắt và xé nhỏ thức ăn thành từng mảnh vừa phải, giúp thức ăn dễ dàng được nuốt và tiêu hóa hơn. Những chiếc răng này hoạt động như một cặp kéo, chuẩn bị thức ăn cho quá trình nghiền nát tiếp theo.
Răng hàm: “Cối xay” nghiền nát
Răng hàm là những chiếc răng nằm ở vị trí trong cùng của hàm, với bề mặt nhai rộng và phẳng. Chó trưởng thành có tổng cộng 10 răng hàm, trong đó có 4 chiếc ở hàm trên và 6 chiếc ở hàm dưới. Đây là “cối xay” chính trong bộ hàm, chuyên nghiền nát các loại thức ăn cứng như hạt dinh dưỡng hoặc xương mềm, giúp cơ thể chó hấp thu dưỡng chất hiệu quả. Việc hiểu rõ từng loại răng và chức năng của chúng sẽ giúp bạn đánh giá được sức khỏe răng miệng của chó và biết cách cung cấp chế ăn phù hợp.
Hành Trình Mọc Và Thay Răng Ở Chó Cưng: Điều Chủ Nuôi Cần Biết
Quá trình mọc và thay răng là một phần tự nhiên trong sự phát triển của mọi chú chó, nhưng không phải chủ nuôi nào cũng hiểu rõ về nó. Việc nắm bắt các giai đoạn này sẽ giúp bạn hỗ trợ cún cưng vượt qua thời kỳ “khó chịu” một cách suôn sẻ.
Giai đoạn mọc răng sữa: Những chiếc răng đầu đời
Như đã đề cập, chó con sinh ra không có răng. Răng sữa bắt đầu mọc khi chúng được 3-4 tuần tuổi và hoàn chỉnh bộ 28 chiếc vào khoảng 6-8 tuần tuổi. Trong giai đoạn này, chó con có thể cảm thấy ngứa lợi và bắt đầu gặm cắn mọi thứ xung quanh để giảm bớt sự khó chịu. Đây là hành vi hoàn toàn bình thường, và bạn nên chuẩn bị các đồ chơi nhai chuyên dụng để bảo vệ đồ đạc trong nhà.
Giai đoạn thay răng: Khi răng sữa nhường chỗ
Khi chó con được khoảng 3-4 tháng tuổi, một hành trình mới bắt đầu: răng sữa của chúng sẽ rụng dần và được thay thế bằng răng vĩnh viễn. Quá trình này thường kéo dài đến khi chó đạt 6-8 tháng tuổi. Trong thời gian này, chân răng sữa bắt đầu tiêu biến, khiến chúng lung lay và tự rụng để nhường chỗ cho răng vĩnh viễn mọc lên. Đôi khi, bạn có thể tìm thấy những chiếc răng sữa nhỏ xíu trên sàn nhà hoặc trong đồ chơi của cún, nhưng thông thường, chó sẽ nuốt luôn những chiếc răng này mà không gây hại gì. Tuy nhiên, nếu bạn nhận thấy răng sữa không rụng đúng thời điểm, hoặc răng vĩnh viễn đã mọc mà răng sữa vẫn còn, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ thú y. Răng sữa tồn tại quá lâu có thể gây ra các vấn đề về khớp cắn và tích tụ thức ăn, dẫn đến viêm nhiễm.
Dấu hiệu chó thay răng và những lưu ý quan trọng
Trong giai đoạn thay răng, chó cưng của bạn có thể xuất hiện một số dấu hiệu như biếng ăn hoặc bỏ ăn do đau nướu, chảy nước dãi nhiều hơn bình thường, hay thậm chí là thay đổi tính cách, trở nên cáu kỉnh hoặc mệt mỏi. Một số chú chó còn có thể bị hôi miệng do viêm lợi nhẹ trong quá trình này. Bạn nên chế biến thức ăn mềm hơn để chó dễ ăn, và cung cấp đồ chơi gặm phù hợp để giúp chúng giảm cảm giác khó chịu. Quan sát ngôn ngữ của chó trong giai đoạn này là rất quan trọng để nhận biết sớm các vấn đề bất thường. 
Chó con đang gặm đồ chơi nhai trong giai đoạn thay răng, với nướu có dấu hiệu sưng nhẹ, thể hiện sự khó chịu
Những Vấn Đề Răng Miệng Thường Gặp Ở Chó Và Cách Phòng Tránh
Sức khỏe răng miệng đóng vai trò cực kỳ quan trọng đối với sức khỏe tổng thể của chó. Bỏ qua việc chăm sóc răng miệng có thể dẫn đến nhiều vấn đề nghiêm trọng, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của cún cưng.
Cao răng, mảng bám và hôi miệng
Đây là những vấn đề phổ biến nhất ở chó. Mảng bám thức ăn và vi khuẩn tích tụ trên bề mặt răng, dần cứng lại tạo thành cao răng. Cao răng không chỉ gây mất thẩm mỹ mà còn là môi trường lý tưởng cho vi khuẩn phát triển, dẫn đến hơi thở có mùi khó chịu. Hôi miệng thường là dấu hiệu cảnh báo đầu tiên cho thấy có vấn đề về răng miệng. Để phòng tránh, việc đánh răng thường xuyên cho chó là điều cần thiết.
Viêm nướu và bệnh nha chu
Khi mảng bám và cao răng không được loại bỏ, vi khuẩn sẽ tấn công nướu, gây ra viêm nướu (viêm lợi). Nướu bị viêm thường sưng đỏ, dễ chảy máu và gây đau đớn cho chó. Nếu không được điều trị kịp thời, viêm nướu có thể tiến triển thành bệnh nha chu nghiêm trọng, phá hủy các mô nâng đỡ răng, dẫn đến lung lay và rụng răng. Bệnh nha chu không chỉ ảnh hưởng đến răng miệng mà còn có thể lan truyền vi khuẩn vào máu, gây hại cho các cơ quan nội tạng như tim, gan, thận.
Răng sữa không rụng
Như đã đề cập, trong một số trường hợp, răng sữa của chó con không tự rụng khi răng vĩnh viễn đã mọc. Tình trạng này được gọi là “răng sữa tồn tại dai dẳng”. Điều này tạo ra không gian hẹp giữa hai chiếc răng, dễ tích tụ thức ăn và mảng bám, gây viêm nhiễm và sai khớp cắn. Khi phát hiện răng sữa không rụng, cần đưa chó đến bác sĩ thú y để nhổ bỏ, tránh các biến chứng lâu dài.
Bác sĩ Thú y Trần Minh Anh, chuyên gia tại một phòng khám uy tín, chia sẻ: “Việc phòng ngừa luôn tốt hơn điều trị. Đừng đợi đến khi chó có dấu hiệu đau đớn hay các bệnh lý rõ ràng mới quan tâm đến răng miệng. Hãy tạo thói quen chăm sóc định kỳ từ sớm để bảo vệ nụ cười và sức khỏe tổng thể của chúng.”
Bí Quyết Chăm Sóc Răng Miệng Cho Chó Luôn Khỏe Mạnh
Chăm sóc răng miệng cho chó không quá phức tạp nhưng đòi hỏi sự kiên trì và đúng phương pháp. Một chế độ chăm sóc hợp lý sẽ giúp cún cưng của bạn tránh xa các bệnh lý răng miệng và duy trì sức khỏe tốt nhất.
Đánh răng định kỳ: Bàn chải và kem đánh răng chuyên dụng
Việc đánh răng cho chó là phương pháp hiệu quả nhất để loại bỏ mảng bám và ngăn ngừa cao răng. Bạn nên sử dụng bàn chải và kem đánh răng được thiết kế riêng cho chó. Kem đánh răng của người chứa fluoride và các hóa chất khác có thể gây hại cho hệ tiêu hóa của chó nếu chúng nuốt phải. Hãy bắt đầu tập cho chó làm quen với việc đánh răng từ khi còn nhỏ (khoảng 4 tháng tuổi) để tạo thói quen. Ban đầu, có thể chỉ cần chải một vài chiếc răng phía trước, sau đó tăng dần thời gian và số lượng răng được chải. Cố gắng đánh răng cho chó ít nhất 3 lần một tuần, hoặc tốt nhất là hàng ngày.
Đồ chơi gặm và thức ăn hỗ trợ răng miệng
Bên cạnh việc đánh răng, việc cung cấp đồ chơi gặm chuyên dụng và thức ăn hạt có tác dụng làm sạch răng cũng là cách hữu hiệu để hỗ trợ sức khỏe răng miệng. Đồ chơi gặm giúp cún cưng massage nướu, làm sạch mảng bám và kích thích tiết nước bọt, giúp giảm sự tích tụ cao răng. Một số loại thức ăn khô dành cho chó được thiết kế đặc biệt với hình dạng và kết cấu giúp làm sạch răng khi chó nhai. Bạn cũng có thể tham khảo các loại bánh thưởng vệ sinh răng miệng (dental treats) có khả năng giảm mảng bám và cao răng.
Thăm khám thú y và lấy cao răng chuyên nghiệp
Ngay cả khi bạn đã chăm sóc răng miệng cho chó tại nhà đều đặn, việc đưa thú cưng đến bác sĩ thú y để khám định kỳ và lấy cao răng chuyên nghiệp là vô cùng quan trọng. Bác sĩ thú y sẽ kiểm tra tổng thể tình trạng răng miệng, phát hiện sớm các bệnh lý tiềm ẩn và loại bỏ cao răng cứng đầu mà việc đánh răng tại nhà không thể làm được. Việc thăm khám định kỳ giúp ngăn ngừa bệnh tiến triển nặng và đảm bảo sức khỏe tổng thể cho chó. Tương tự như việc cách dạy chó đi vệ sinh đúng chỗ cần sự kiên trì, việc chăm sóc răng miệng cũng cần sự đều đặn và đúng phương pháp. 
Một người chủ đang nhẹ nhàng đánh răng cho chú chó bằng bàn chải và kem đánh răng chuyên dụng, khung cảnh ấm áp
Câu Hỏi Thường Gặp (FAQ)
Chó con bao nhiêu tháng thì thay răng?
Chó con thường bắt đầu thay răng sữa từ khoảng 3-4 tháng tuổi và quá trình này kéo dài đến khi chúng được 6-8 tháng tuổi thì hoàn tất bộ răng vĩnh viễn.
Chó có bị sâu răng không?
Chó ít khi bị sâu răng như con người, nhưng chúng rất dễ mắc các bệnh về nướu (viêm lợi, nha chu) và tích tụ cao răng. Những vấn đề này cũng nghiêm trọng không kém và cần được phòng ngừa, điều trị.
Nên đánh răng cho chó bao lâu một lần?
Bạn nên đánh răng cho chó ít nhất 3 lần một tuần, hoặc tốt nhất là hàng ngày để đạt hiệu quả cao nhất trong việc loại bỏ mảng bám và ngăn ngừa cao răng.
Làm thế nào để biết chó bị đau răng?
Các dấu hiệu chó bị đau răng bao gồm biếng ăn, bỏ ăn, khó khăn khi nhai thức ăn, chảy nước dãi nhiều, hôi miệng, nướu sưng đỏ hoặc chảy máu, và đôi khi là thay đổi hành vi như cáu kỉnh hoặc uể oải.
Có cần nhổ răng sữa nếu chó không tự rụng?
Có, nếu răng sữa không tự rụng khi răng vĩnh viễn đã mọc, bạn cần đưa chó đến bác sĩ thú y để nhổ bỏ. Việc này giúp ngăn ngừa các vấn đề về khớp cắn và tích tụ thức ăn, dẫn đến viêm nhiễm. Một vấn đề khác cần lưu ý là chó nôn ra thức ăn chưa tiêu, có thể liên quan đến vấn đề tiêu hóa mà răng miệng khỏe mạnh góp phần không nhỏ.
Kết Luận
Hiểu rõ “Chó Có Bao Nhiêu Cái Răng” không chỉ là một kiến thức thú vị mà còn là nền tảng để bạn trở thành một chủ nuôi có trách nhiệm. Từ những chiếc răng sữa đầu đời của chó con đến bộ răng vĩnh viễn chắc khỏe của chó trưởng thành, mỗi giai đoạn đều đòi hỏi sự quan tâm và chăm sóc đúng cách. Bằng cách thường xuyên đánh răng, cung cấp đồ chơi gặm phù hợp và thăm khám thú y định kỳ, bạn sẽ giúp người bạn bốn chân của mình luôn có một hàm răng khỏe mạnh, hơi thở thơm mát và một cuộc sống vui vẻ, năng động. Hãy coi việc chăm sóc răng miệng là một phần không thể thiếu trong tình yêu thương mà bạn dành cho cún cưng nhé!